Otomatik Vites Kullanımı - Otomatik Vites Araba Nasıl Kullanılır? (Resimli ve Videolu Anlatım)

Otomatik Vites Araba Nasıl Kullanılır? Otomatik vitesli arabalar ve otomatik vites araba kullanımı son birkaç seneye kadar manuel vitesli arabalar kadar popüler değildi. Bu durumun 3 nedeni vardı. Daha az sürüş kontrolü yapılabiliyordu. Daha fazla yakıt tüketiyorlardı. Fiyatları daha pahalıydı. Şimdiye baktığımızda ise otomatik vites arabalar bu 3 durumu kendi lehine çevirmiş durumdalar. F1 vites kulakçıkları veya triptonik otomatik vites seçenekleriyle sürüş kontrolü yapılabiliyor. Yakıt eknomosi sağlıyabiliyor ve fiyatlarda eskiye oranla daha alınabilir hale gelmiş oldu.
Otomatik vites arabaların kullanım kolaylığı da eklenince tercihler değişmeye başladı ve son yıllarda otomatik vites araba  satışları ivme kazandı. Otomatik vites arabalar bukadar satılırken alan kişiler farklı tiplerdeki bu otomatik şanzımanlı araçları nasıl kullanacaklarını araştırmaya başladılar. Yıllardır araba kullanan biri için otomatik araba kullanmak kolay olabilir ama daha önce hiç tecrübesi olmayanlar için otomatik vites araba kullanmak zor olabilir.

Karmaşık harfler, rakamlar, debriyajın olmaması ve frenin bir bakıma debriyaj gibi kullanılması vb. gibi durumlar kafa karışıklığına neden olabilir. Bu gibi karışıklıkları gidermek için rehber niteliğinde  ''otomatik vites araba nasıl kullanılır'' yazısı hazırlamak istedim.

Otomatik vites kullanımı için bas gaza gitsin, bas frene dursun şeklinde tarif etmek haksızlık olur. Manuel yani düz vites arabalar gibi otomatik vites araba kullanırkende belli başlı durumlara dikkat etmek gerekir.  Otomatik vites arabaların, manuel vites arabalara göre birçok avantajı bulunmaktadır. 

Adım adım başlamak gerekirse;

Otomatik şanzımanlı bir otomobilde debriyaj pedalı yoktur. Şanzıman D konumundaysa, otomobil şanzıman ve beyin yardımıyla vites konumunu kendi seçer ve vites değişimlerini sizin yerine sistem yapar. Otomatik vitesli araçların aşamaları belli harf ve rakamlarla belirtilmiştir.

Hemen hemen tüm otomatik şanzımanlar aşağıdaki aşamaları içerir:

• P - Park konumu (şanzıman kilidi, araç duruyorsa seçmeliyiz)
• R – Geri sürüş
• N – Nötr veya Boş Vites (Manuel şanzıman araçlarında olduğu gibi)
• D - Sürüş
• 2 - ikinci aşama
• 1 - ilk etap
• L – Düşük vites (Her otomatik şanzımanda bulunmaz)

Vites kutusu seçeneklerinde 1 ve 2. vitesi görenlerin aklına hemen ‘’vites değiştirme otomatik oluyorsa neden 1 ve 2. kademeler var? ‘’ sorusu geliyor. Bu durumu açıklamak gerekirse;

Bazen sürücülerin otomatik sistemi  sabitleştirmesi gerekebilir.  Örneğin eğer dik bir tepeden aşağıya iniliyorsa bu durumda otomatik şanzıman daha üst kademeye geçmeye çalışır. Güvenlik açısından bakıldığında ise daha yavaş inmemiz gerekir. Bu nedenle düşük vitese geçeriz aracın istemsiz olarak hızlanması frenlenmiş olur.

Otomatik Vites Kullanmaya Nasıl Başlanır, Nasıl Sürülür ve Nasıl Durdurulur?

‘’Başlangıç’’

Aracı sürmeye başlamak için başlangış olarak 2 işlem yapmak durumundayız.  Vites  P konumunda olmalı ve fren pedalına basmalıyız. Çoğu otomatik vitesli arabada bu adımları atmadığımız sürece sürüşe geçemezsiniz.  Bu yüzden sağ ayağız frende, vites P'de olmalı sonrasında  anahtarı çevirip arabayı çalıştırmanız gerekmektedir. Sürüşe başlamak için ise el frenini indirip vitesi P konumundan  D'ye almalısınız.

"Sürüşe Geçme"

Otomatik otomobillerin çoğu, gaz pedalına basmadan ilerlemek üzere tasarlandı. Bu nedenle sürüşe geçmek için el frenini indirip vitesi D konumuna aldıktan sonra frenden ayağınızı çekerseniz araç ileriye doğru hareket etmeye başlar. Gaza ne kadar basarsanız motor gücünüze göre okadar hızlanırsanız.

‘’Yavaşlamek ve Durmak’’

Yavaşlamak ve durmak otomatik şanzımanlı otomobillerde manuel şanzımanı arabalara göre daha kolay olmaktadır. Yavaşlamak için, sağ ayağınızı gazdan çekmeli  ve frene basmalısınız. Frene basma şiddetinize göre araç yavaşlayacaktır. Ayağınızı frenden kaldırdığınızda ise vites konumuna göre sürüşe devam edecektir. Tekrar hızlanmak için gaza baskı uygulamanız gerekecektir.

Durmak için ise, yine aynı şekilde sağ ayağınızı gazdan çekip durmak istediğiniz mesafeye göre frene baskı uygulamalısınız. Araç tam olarak durduğunda ise, aracın motorunu durdurmadan önce şanzımanı P konumuna getirip el freni çekmeli sonra aracı stop etmelisiniz. Yokuş gibi eğimli yerlere aracınızı park ederseniz eğer aracınızın motorunu durdurmadan önce ilk el frenini çekmeli sonra P konuma almalı ve aracı stop etmelisiniz. Bu durumda aracınızın yükünü şanzımana yüklememiş olursunuz. Motorunuzun ve şanzımanın ömrünü uzatırsınız.

‘’Park Etme ve Bekleme Yapma’’

Park etme; Aracınızı park etmek istediğiniz yere yanaştınız, frenden ayağınızı çekmeden vitesi p konumuna almalı sonrasında el freni çekmelisiniz. Sonrasında aracınızı stop ederek araçtan ayrılabilirsiniz. Tekrar gitmek isterseniz eğer frene basmalı, aracı çalıştırmalı, vitesi P konumundan D konumuna almalı, el frenini indirdikten sonra ise ayağınızı yavaşça frende kaldırmalısınız.

Bekleme Yapma; Bu kısım şanzımandan şanzıman değişiklik gösterebilir. Bu nedenle ilk olarak kullandığınız aracın kullanım kitapçığını dikkate almanızı öneririm. Trafikte yada trafik ışıklarında bekleme yaparken aracınızın fren pedalına basıp N konumu yani boşa alabilirsiniz. Yalnız yavaş yavaş akan trafikte N konumuna almanızı tavsiye etmem.  D konumunda kullanabilirsiniz. Sadece uzun bekleme yapacağınızda süreli trafik ışıklarında aracınızı durdurmadan N konuma alıp bekleme yapabilirsiniz ama kalkış yapmadan 5-6 saniye önce d konuma alıp sonra haraket ederseniz şanzımanınız daha uzun ömürlü olur. Çünkü bazı marka modellerin şanzımanlar N konuma alındığında motorun yağlamasını keser ve siz birden D konuma alıp gaza bastığınızda yağlama tam gerçekleşmeye bilir.  Bu nedenle bu duruma özen göstermelisiniz.

‘’Dönüş Yapma’’

Aracınızla dönüşe girdiğinizde veya viraj dönmeye çalıştığınızda sağ ayağınızı gazdan çekip frene, hızınıza göre yavaş yavaş basmalısınız. Dönüş bitene kadar ayağınız freninin üzerinde olmalı ki herhangi bir ani yoldan çıkma durumunda hemen önlem alabilesiniz.

‘’Geri Sürüş’’

Otomatik vitesli aracınızı geri geri sürmek için sağ ayağınızla fren pedalına basın, vitesi  R konumuna getirin. Frenin yavaşça serbest kalmasını sağlayın ve gaz pedalına hafifçe basın. Gaza uygulayacağınız şiddet kadar geri geri gidebilirsiniz.

‘’Manevra Yapma’’

Otomatik şanzıman araçlar otomatik ve yavaş hareket ettiğinden, düşük hızlarda manevra yamak istediğinizde gaz pedalına basmanız gerekmeyebilir. Aracı döndürüken D konumuna yada R konumuna aldığınızda aayağınızı frenden çekerseniz araç hareket eder. Bu nedenle gaza basmadan manevralar yapabilisiniz. Bu durum yokuş ve inişler için geçerli değildir. Bu gibi yerlerde gaza basmanız gerekir.

‘’Yokuş Yukarı Sürme’’

Eğer dik bir yerde ileri gitmek istiyorsanız,aracın ileriye gitmesi içi fren pedalından ayağınızı kaldırmanız yeterli olmayabilir. Otomatik vites çeşitlerine göre araç şanzımanınızın bir takım özellikleri vardr. Örneğin Bmw, Mercedes,Kia, Honda gibi tam otomatik şanzımanlı araç kullanıyorsanız yokuşta ayağınızı frende kaldırdığınızda araç geri kaymayacaktır. Gaza bastığınızda ise ileriye doğru haraket edecektir. Volkswagen, Skoda, Seat gibi yarı otomatik şanzımanlı araç kullanıyorsanız ve aracınızda hill holder, yani yokuş kalkış desteği  varsa aracınız yine kaymayacaktır. Fakat bu sistem en fala 2-3 saniye aracınızı tutar bu arada gaza basmazsanız aracınız geri kaymaya başlar. 

Birde robotik tek kavramalı otomatik şanzımanlar vardır. Daha çok peugeot, citreon, fiat eski modellerinde bulunur. Bu araçların çoğunun yokuş kalkış desteği yoktur. Eğimli arazide frenden ayağınızı çektiğinizde araç hemen geri kaymaya başlar. Bu nedenle otomatik araba alırken şanzıman özelliklerini çok iyi araştırmalısınız. Tavsiye isterseniz, bütçenizi belirtip konu altı yorum kısmından bize sorlarınızı iletebilirsiniz.

‘’Yokuş Aşağı sürme’’

Yokuş aşağı aracınızı sürüyorsanız, aracın hızını kontrol etmek için daha düşük bir vites konumu (1 veya 2) seçmelisiniz. L konumu varsa bu vites konumunuda tercih edebilirsiniz. Bu, arabayı daha düşük vitesde tutar ve daha yüksek vitese geçmeyi önler.

‘’Kar ve Buz Sürüşü’’

Kaygan yolda aracınızı kullanıyorsanız tekerleklerin boşa dönmesini önlemek için daha yüksek vitese geçmelisiniz.  Bazı otomatik şanzıman araçlarında bu koşullara elle bir seçim yapabildiğimiz bir özellik bulunur. (Kar Modu) Karda araç kullanırken ani gaz tepkilerinden kaçınmalısınız. Özellikle karda kalkış yaparken frenden ayağınızı kaldırırken gaza basmayın. Motor gücü kuvveti ile yavaş ilerlerseniz araç pati yapmayacak ilerlemeye devam edecektir.

Otomatik Vites Araba Kullanmanın İpuçları

• Araç hareket halindeyken P veya R konumuna geçmeyin!
• Sürekli yavaş yavaş rölantide sürmekten kaçının.
• Kısa süre için duraklamak zorunda kalırsak (trafik sıkışıklığı), D'den P'ye geçmeyin. N konuma geçebilirsiniz. Boşta (N) konumundayken ayağınızı fren üzerinde basılı tutun. Bu, tekerlekteki tahriki keser ve motorun aşırı ısınmasını önler.
• Eğer çamurla sıkışırsak ve tekerlekler daha fazla ilerlemezse, gaza basmayın, çünkü şanzımana zarar verebilir. Bunun yerine yardım isteyin.
• Tıpkı bir manuel şanzıman arabasında olduğu gibi, fren yapmak için sağ bacağı da kullanın.
• Otomatik otomobilin frenlenmesi manuel arabaya göre daha az verimlidir, çünkü araç d konumundayken sürekli ileriye gitmeye çalışır.  Bu yüzden dikkatle kullanın.
• Vites kutusunun bakımı önemlidir. Özellikle şanzıman yağı seviyesini düzenli olarak kontrol ettirin.

Otomatik Vites Araba Kullanımı (Videolu Anlatım)