65 yaş ve engelli aylıkları arttı. Yeni asgari ücretle birlikte yükseldi.

65 yaş ve engelli aylıkları arttı. Yeni asgari ücretle birlikte yükseldi.
Yeni yılla birlikte yoksul vatandaşlara ödenen 65 yaş aylığı, engelli maaşı ve evde bakım maaşları da arttı. Yıllık 8.5 milyar liraya ulaşan evde bakım maaşı ile engelli ve 65 yaş aylığı bağlatılmasında aranan gelir kriteri de yeni asgari ücretle birlikte yükseldi. 2019 yılında 65 yaş aylığı, evde bakım maaşı ve engelli maaşı ne oldu? Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, bu konuda merak edilenleri yazdı.

EN AZ %50 ENGELLİ RAPORU
Bakıma muhtaç ve yoksul vatandaşlara devlet tarafından yapılan yardımlar yeni yılda zamlanacak. Evde bakım maaşından yararlanabilmek için en az yüzde 50 engelli raporu bulunması ve raporda "ağır özürlü" olduğunun belirtilmesi, engelli bireyin kişisel bakımını tek başına karşılayamaması gerekiyor. Ağır hastalık nedeniyle yaşamını başkalarının yardımıyla sürdürenler de bu kapsamda değerlendiriliyor. Bu yardımdan yararlanabilmek için ayrıca gelir kriterinin de yerine getirilmesi gerekiyor.

KİŞİ BAŞI AYLIK GELİR 967.27 TL
2018 yılında, evde bakım maaşı bağlatılabilmesi için her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelirin 967.27 TL’nin altında olması gerekiyordu. Yeni yılla birlikte bu tutar bin 219 TL’ye yükseldi. Geçen yıl evde bakım maaşı bağlatabilmek için yaptıkları başvurular, gelirleri 967-bin 200 TL arasında kaldığı için reddedilenler, bu yıl yeniden başvuruda bulunabilirler.

Evde bakım maaşı 2018’de bin 179 lira iken 2019’da bin 305 liraya çıkartıldı. Bakım maaşı engelliye bizzat bakan akrabaya ödeniyor. Komşu ya da dışarıdan birine bakım maaşı verilmiyor.

Bakıma muhtaç engellilerin özel bakım merkezlerinde bakımı için ödenen maaş da 2 bin 358 liradan 2 bin 610 liraya çıkartıldı.
Hane halkı gelir ölçütünü aşan gelir değişikliğinin tespiti hâlinde yapılan ödemeler durdurulur ve değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren yasal faizi ile birlikte geri istenir. Bu nedenle evde bakım parası alanlar, gelirleri limitin üzerine çıktığında yazılı başvurarak aylığı kestirmeli.

65 YAŞ AYLIĞI 601 TL’YE ÇIKTI
65 yaşını doldurmuş yoksul vatandaşlara bağlanan aylık da 543 liradan 601 liraya çıktı. 65 yaş aylığından yararlanabilmek için Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) gelir veya aylık alınmaması, nafaka bağlanmaması veya nafaka bağlanması mümkün olmaması gerekiyor.

Çocuklarının yanında yaşayan yaşlılar için yapılan gelir testinde daha önce, birlikte yaşadıkları çocuk ve torunlarının gelirleri de dikkate alınıyordu. Bu uygulamaya son verildi. Artık sadece kendilerinin ve varsa eşlerinin kişi başına düşen ortalama aylık gelirinin 610 liradan az olması koşulu aranıyor.

ENGELLİ AYLIĞI
Başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek şekilde en az yüzde 70 engelli olan 18 yaşından büyük, 65 yaşından küçük yoksul vatandaşlara geçen yıl aylık 602 lira ödeniyordu. Bu tutar 2019’da 666 liraya yükseltildi. Başkasının bakımına muhtaç olan 65 yaşını doldurmuş kişiler de yeni yılda 666 lira alabilecekler.

Kendi ihtiyaçlarını karşılayabilen yüzde 40-69 oranında engelli yoksul vatandaşlara ödenen aylık tutarı da 401 liradan 444 liraya çıkartıldı. 18 yaşın altında en az yüzde 40 oranında engelli çocuğu bulunan yoksul ailelere yapılan aylık ödemeler de 401 liradan 444 liraya yükseldi.

EVDE BAKIMA 8.5 MİLYAR LİRA
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesinde 2019 yılında engellilerin evde bakımları için 8.5 milyar lira harcama öngörüldü. Engellilerin eğitimi için de bu yıl 3.4 milyar lira kaynak ayrıldı. Evde bakım yardımından 2018’de 513 binden fazla kişi yararlandı.

65 YAŞ VE ENGELLİ AYLIĞI İÇİN NASIL BAŞVURULUR?
65 yaş aylığı, engelli aylığı ve evde bakım maaşı için başvurunun, ikametgahın bulunduğu yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına yapılması gerekiyor. Yaşlı aylığı başvurularında herhangi bir belge talep edilmiyor. Engelli aylıkları ve 18 yaş altı engelli yakını aylığı başvurularında ise sağlık kurulu raporu aranıyor. Gelir testi için ise herhangi bir belge talep edilmiyor.

AYLIKLAR HANGİ DURUMDA KESİLİYOR?
Aylık almakta iken ikametgâhını başka vakıf görev alanına girecek şekilde değiştirenlerin yaşlı aylığı ve engelli aylıkları geçici olarak durduruluyor. Bir yıl içinde yeni ikametgah bölgesindeki vakfa başvurulması ve muhtaçlığın devam ettiğinin tespit edilmesi halinde, durdurulduğu tarihten itibaren aylıklar yeniden bağlanır. Sağlık raporunu, süresi dolduktan sonra yeniletmeyenlerin aylığı da aynı şekilde durdurulur.
18 yaş altı engelli yakını aylığı, 18 yaşın doldurulduğu tarihte kesilir. Aylığın on ay boyunca alınmaması veya gelir kriterinin kaybedilmesi halinde de aylık kesilir.