Otomobil vergilerinde dünya şampiyonuyuz

Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA) nisan ayında ‘Otomobil Vergi Rehberi’ni yayınlandı. Rehberde 28 Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkenin yanı sıra Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkeleri İzlanda, Norveç ve İsviçre ile birlikte dünyanın en büyük otomobil ülkeleri olan Brezilya, Çin, Hindistan, Japonya, Rusya, Güney Kore, Türkiye ve ABD’nin vergi oranları yer aldı.


Bu rehberde olmayan ülkeleri de OECD’nin 2016 raporundan çıkararak otomobilden alınan vergiler için tam listeyi oluşturduk. Otomotiv sektörü için bu önemli listede bir çok gelişmiş ülkenin otomobillerden sadece maksimum yüzde 25’i bulan KDV alması ve bazı ülkelerin diğer ek vergileri otomobillerin yakıt tüketimi ile ağırlığına göre belirlemesi dikkatimizi çekti.
ÖTV’DE DAHA YÜKSEĞİ YOK

Türkiye ise listede Danimarka ile birlikte artık vergi şampiyonluğunu paylaşıyor. Kasım ayında Türkiye’de otomobillerdeki en yüksek ÖTV oranı yüzde 145’ten 160’a çıkarken, Danimarka ise 2016’da en yüksek otomobil vergisini yüzde 180’den yüzde 150’ye indirdi. Aslında sadece ÖTV yani tüketim vergisi oranına bakacak olursak bugün dünyadaki en yüksek otomobil vergisinin Türkiye’de alındığını söyleyebiliriz. Ancak otomobil fiyatlarına KDV’de eklendiğinde Danimarka az farkla hâlâ Türkiye’nin önünde yer alıyor. Türkiye’de KDV’nin yüzde 18, Danimarka’da ise yüzde 25 olduğu düşünülürse en yüksek vergi dilimine giren bir otomobilin Türkiye’de toplam vergi yükü yüzde 206.8’e, Danimarka’da ise yüzde 212’ye ulaşıyor. Yani vergisiz fiyatı 100 TL olan bir otomobil Türkiye’de 306.8 TL’ye Danimarka’da ise 312 TL’ye satılıyor. 2015 yılında ise Danimarka’da bu oran 2015 yılında ise 350 TL’yi buluyordu.

DANİMARKA TEŞVİK VERİYOR

Ancak Danimarka’da otomobil sahiplerine trafik güvenliği ekipmanlarına ve yakıt tüketimine dayalı teşvikler de veriliyor. Örneğin ABS frene 500 Euro’ya yakın bir teşvik verilirken araçta ESP varsa ona da 350 Euro teşvik veriliyor. Yani toplamda rahatlıkla 1000 Euro’ya yakın bir güvenlik teşviki alınabiliyor. Ayrıca ülkede düşük yakıt tüketimine teşvik verilirken, fazla yakıt tüketene ceza kesiliyor. Bu da toplam alınan vergiden düşüldüğünde Türkiye’nin vergi şampiyonluğunda lider olmasını sağlıyor.

* Türkiye’de ÖTV ve MTV sisteminde 40 bin TL matrah fiyat baz alındığı için tabloda bu veriyi
kullandık. Bu en ucuz dilimde bile Türkiye, Danimarka ve İsrail’in ardından en pahalı otomobile
sahip 3. ülke olurken, 100 bin TL ve üzerinde ise Danimarka ile aynı seviyeye çıkıyor.

Danimarka’da hükümet otomobil vergilerini iki dilime ayırmış. Ülkede 60 bin TL ve altında matraha sahip otomobillerin vergisi yüzde 105 iken, 60 bin TL üzerindeki otomobillerin vergisi ise yüzde 150 olarak belirlenmiş. Sonuçta Türkiye en yüksek vergide Danimarka ile kafa kafaya yarışırken, vergisiz fiyatı 60 bin TL’nin altındaki otomobillerde ise daha düşük vergi alıyor. Türkiye’de vergisiz fiyatı 60 bin TL olan bir otomobilin ÖTV’si yüzde 60 iken bu oran Danimarka’da yüzde 105’e çıkıyor. Listede, Amerika, Çin, İsviçre ve Japonya otomobillerden en az vergi alan ülkeler olarak öne çıkarken, yüksek vergi yükünde Danimarka ve Türkiye’yi İsrail takip ediyor. İsrail yüzde 17’lik KDV’nin dışında yüzde 83 tüketim vergisi alıyor.

MTV oranlarında açık ara lideriz

TÜRKİYE geçtiğimiz hafta yüzde 40 ila 68 arasında zamlanan ‘Motorlu Taşıtlar Vergisi’nde de (MTV) dünyada liderliği elinde tutuyor. Türkiye’de ve dünyada otomobil alırken ödenilen vergilerin dışında her yıl devlete ödenen MTV Estonya, Letonya ve Polonya gibi ülkelerde hiç alınmazken bazı ülkelerde aracın emisyon oranlarına bazı ülkelerde motor gücü veya yaşına göre belirleniyor. Türkiye’de ise MTV hem yaşa hem motor gücüne hem de vergisiz fiyatına göre belirlenmeye başladı. 2018’den itibaren Türkiye’de en düşük MTV oranı 904 TL’ye yükselirken, vergide yarıştığımız Danimarka’da bile otomobil sahibinin yıllık ödediği vergi sadece 166 TL. Danimarka’da bu tutar tamamen yakıt tüketimine bağlı artıyor. Buna rağmen yıllık ödenen en yüksek vergi 5 bin TL’yi geçmezken Türkiye’de ise 2018’den itibaren en yüksek MTV miktarı 39 bin 624 TL’ye ulaşacak.

ÖTV’miz olmasa KDV notumuz iyi

TÜRKİYE toplam otomobil vergilerinde Danimarka ile birlikte dünya liderliğini yakalarken KDV oranlarında ise orta sıralarda yer alıyor. Zaten Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de “KDV’de en yüksek değiliz” açıklamasını yapmıştı. Ama dünyada bir çok ülkenin otomobillerden sadece KDV aldığı düşünülürse bizim durumumuz öyle olumlu bir tablo ortaya koymuyor. Halbuki eğer ÖTV olmasaydı Türkiye’nin otomobilde yüzde 18’lik KDV notu dünyada gayet iyi seviyelerde olurdu. KDV’de en yüksek ülke yüzde 27 ile Macaristan olurken, Çin ve Amerika yüzde 3 ile bu konuda en iyi ülkeler olarak öne çıkıyor. (Hürriyet / Emre Özpeynirci)