Merkez Bankasının açtığı döviz karşılığı TLSwap ALIM ihalesinde 3,797 milyar USD teklif geldi. 2020-06-18 valörlü, 2020-09-16 vadeli ihalede gerçekleşen tutar 1,5 milyar USD oldu. İhalede swap oranı en düşük 1081,80 ortalama 1103,22 en yüksek 1151,07 şeklinde oluştu. Tekliflerin ortalaması 1074,75 olarak gerçekleşti.
Son günlerde döviz kurlarında yaşanan hareketliliğe karşı TCMB likidite üzerinden önlemler alıyor. Likidite politikalarında sıkılaştırmaya giden Merkez bankası döviz likiditesini yönetmek için piyasa yapıcı bankaları geç likidite penceresine yönlendirerek fonlama maliyetlerini yükseltmek, para piyasalarında bankaların borç alabilme limitlerini düşürmek, repo ihalesi açmamak gibi önlemler aldı. Bu önlemler ek olarak döviz takası (Swap) TCMB’nin yeni müdahale aracı olarak karşımıza çıkıyor.
Swap Nedir?
Parasal değeri eşit iki ayrı finansal aracın nakit akışlarının belirli bir zaman dilimi içerisinde takas yapılması olarak ifade edilebilir.
Döviz piyasasında swap işlemleri; Bir tür para değiş tokuşu işlemidir.
Bir örnekle açıklamak gerekirse; Dolar ihtiyacı olan bir banka ve dolar fazlası olan bir banka düşünelim her ikisi de pozisyonları sebebiyle kur riski taşımaktadır. Dolar ihtiyacı olan banka dolar fazlası olan bankadan dolar alır ve karşılığında ona TL verir. Vade sonunda işlemin tersi yapılacaktır.
Özetle; Dolar fazlası olan bankanın TL’ nin güçlenmesi ihtimaline karşı kur riski vardır ve dolar eksiği yani TL fazlası olan banka ona TL cinsinden kredi açmış olur. Dolar eksiği olan bankanın ise doların yükselmesi ihtimali nedeniyle kur riski bulunmaktadır. Dolar fazlası olan banka da ona dolar cinsinden kredi açmış olur ve böylece iki tarafta kur riskini kontrol altına alacaktır.
Merkez Bankası bu hamle ile ne yapmak istiyor?
Döviz takası ile TCMB yurt dışı swap maliyetlerini yükselterek TL likiditesini kısmayı hedefliyor. Yurt dışında swap sözleşmesi yapan bankalar artık TCMB ile swap yapabiliyor. Swap anlaşması yapan bankalar ellerindeki TL’ yi TCMB’ ye borç olarak veriyor ve TCMB’ den döviz borç alıyorlar ve aldıkları borcu vade süresinin sonunda faizi ile geri ödüyorlar. Bankaların Merkez bankasından döviz almak için karşılığında TL vermesi bankalar arası TL likiditesini daraltıcı bir etki yaratırken Merkez Bankası döviz satmadan piyasada döviz likiditesini arttırmış oluyor. (Merkez bankası geri almak üzere piyasaya dolar vermiş oluyor). Merkez bankasının bu hamlesi ile swap anlaşmaları ile yurt dışına giden paranın geri gelmesi hedefleniyor.
Uygulanmakta olan para ve kur politikası çerçevesinde TCMB, TL depo karşılığında döviz depo ihalesi açarak TL’yi destekleyici önlemler almaya başladı. Merkez Bankası ilk olarak 17 Ocak’ta TL depo karşılığında Döviz depolarının açılacağını ilan etti. Offshore swap piyasasın da %5.5’ e kadar gerileyen swap faizleri TCMB’ nin hamlesi sonrasında 8,5 seviyelerine yükseldi.
TCMB her gün saat 11:00’ da TL depo karşılığında bankalara döviz depo veriyor. İhale sonuçları 11:45’ te açıklanıyor. İhalede döviz ve TL faizlerini merkez bankası belirliyor.
Döviz Depo işlemleri
Döviz depo işlemleri geçici bir süre için döviz likiditesi ihtiyacı olan bankalar ile döviz likiditesi fazlasına sahip bankalar arasında Merkez Bankası garantörlüğünde belirli bir faiz ve vadeyle yapılan işlemlerdir.
Döviz likiditesine ihtiyaç duyan bankalar Merkez Bankası tarafından belirlenen faiz oranından da işlem yapma imkânına sahiptirler. Bu çerçevede, Merkez Bankası euro ve ABD doları olmak üzere piyasa üyesi bankalara limitleri dahilinde fon sağlamaktadır.
ÖNCEKİ DÖNEMLERDEN (2017 Yılından) BİR ÖRNEK VERELİM....
Önce kısaca bir detaylarına bakalım
- TCMB her gün saat 11:00'da Türk Lirası depo karşılığında bankalara ihale usulü döviz depo verecek
- Bu ihalede herkes ne kadar döviz istediğini belirtecek, TL ve dolara ne faiz ödeneceğini TCMB belirleyecek
- İhale saat 11:45'de açıklanacak
- Talep, TCMB'nin açtığı miktarın üzerinde gelse de maksimum rakam aşılmayacak
- Bankalar takastan aldıkları dövizin yüzde 10'unu döviz kurundaki ani hareketlenmelere karşı içerde teminat olarak belirleyecek.
MERKEZ BANKASI'NIN SWAP İHALESİNİN DETAYLARI BELLİ OLDUMERKEZ BANKASI'NIN SWAP İHALESİNİN DETAYLARI BELLİ OLDU
Bu çerçeve içinde ilk günkü swap ihalesi yapıldı. TCMB, 500 milyon dolarlık swap yapacağını açıkladı. Buna karşı 610 milyon dolarlık talep geldi. TCMB bankalardan aldığı Türk Lirası için yüzde 8 faiz ödeyeceğini, takasta verdiği dolar için de yüzde 0,75'lik faiz istediğini açıkladı. Vade için bir hafta denildi.
Bankacılar hemen hesap yaptılar. Sonuçta Londra'nın O/N swap piyasasında günlük 4-5 milyar dolar dönüyor ve bu hamle ile TCMB buna yeni bir alternatif getiriyor.
Swap piyasasında elmalarla armutları karşılaştırmak için bir haftalık Dolar/TL swap'ta ne kadarlık "swap points" istenir diye sorulur. Bu swap point aslında bugün 3,78 seviyesindeki kurdan bir haftalığına yüzde 0,75 faiz ödeyerek aldığın dolara karşılık yüzde 8 faiz alarak takasa verdiğin Türk Lirası'nı, vade sonunda hangi kurdan geri takas ederek orjinal haline geleceğin hesaplar.
Örnek; 3,78'lik kurdan 1 milyon doları takastan alıp (TCMB'nin şartları ile) karşılığında 3 milyon 780 bin lira bir haftalığına takasa veriyorsanız, aslında siz "Bir hafta sonra 3,7854 gibi bir kurdan (54 swap points) dolar alacak kadar faiz kazandıracak bir işlemi" bugünden yapıyorsunuz. Bir başka ifade ile finans dilinde bu işlem "54 swap points'ten liranızı bir haftalığına takasa sokmuşsunuzdur"
Gelelim Londra ile karşılaştırılmasına...
- TCMB örneğinde 54 swap point kazanan Türk Lirası veren yatırımcı Londra swap piyasasında aynı vadeye 62 basis points geliyor. Yani Londra'da Türk Lirası swap yapan daha yüksek kazanıyor.
- Ayrıca Londra swap piyasasında arada teminat için kesilen yüzde 10'da yok.
Bu durumda da şöyle sonuç çıkıyor:
Türk Bankaları'nın Londra'daki swap piyasasına gitmeyip TCMB'de açılan takas piyasasına giderse biraz daha az kazanmayı ve bir miktar parayı teminat olarak bırakmayı kabul edecek.
Peki bu hesap çalışır mı?
İlk günkü rakamlar iştahın olduğunu söylüyor. 500 milyon dolarlık talep büyük rakam. Bu, Londra swap piyasasına bir göz dağı verecektir. Ayrıca bu hamle ile TCMB , bir hafta öncesine kadar TL'lerini dolar almak için Londra swap piyasasına yüzde 7,5 faizlere razı olarak veren Türk bankalarına da iyi bir alternatif oldu.
Ancak bu mekanizmanın bütün Türk bankacılık sistemini kapsaması için Londra ile rekabet edecek oranda faiz ödüyor olması lazım. Çünkü şu an Londra'da TL swap points'ler yükseldi ve rekabet anlamında daha cazip. Aksi takdirde sadece Londra ile iş yapmak istemeyen ya da yapamayan bankalar tercih edilir. Bu da düzenleyici olma etkisini zaman içinde azaltabilir.
https://businessht.bloomberght.com/yorum/haber/1356885-swap-ihalesi-nedir-neden-yapilir
Daha Fazla Radyo için 
Daha Fazla Televizyon için .png "English"){kind=small}
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder