Cumhuriyetçilerden Türkiye için yaptırım tasarısı CAATSA gelebilir

ABD Başkanı Trump'ın, "Türkiye'ye yönelik yaptırım arayışı yok" açıklaması da havada kaldı. Trump'ın açıklamasının üzerinden sadece birkaç saat geçmesinin ardından Cumhuriyetçi senatörler yaptırım tasarısı sundu ABD'de Cumhuriyetçiler, Trump'ın "Yaptırım arayışı yok" açıklamasının hemen ardından Türkiye'ye yaptırım uygulanması için karar tasarısı sundu.

Reuters'ın haberine göre ABD'de Cumhuriyetçi Senatörler Rick Scott ve Todd Young ABD Senatosu'na Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi satın alan Türkiye'ye yaptırım uygulanması için çağrıda bulunduğu bir karar tasarısı sundu.

Reuters'ın ele geçirdiği karar tasarısının taslağında, Türkiye'nin S-400 hava savunma sistemini satın alması "ABD'nin güvenlik hakkına doğrudan ve büyük bir tehdit" olarak tanımlanıyor.

Karar tasarısının kabul edilmesi durumunda Türkiye'ye 'ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) kapsamında belirlenen yaptırımların tamamen uygulanması' öngörülüyor.

Cumhuriyetçi Senatör ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump yönetimine 'Rusya'nın oluşturduğu tehdidin değerlendirilmesi ve Türkiye'nin daimi NATO üyeliğinin gözden geçirilmesi için NATO'ya toplantı talebinde bulunması' çağrısı yapıyor.

Demokrat Senatör'den yaptırımlara destek

Senato'nun Dıilişkiler Komitesi'nden Demokrat Senatör Bob Menendez de, Türkiye'yi F-35 programından çıkarmanın yeterli olmadığını ifade etti.

Yazılı açıklamasında Menendez, "Yasalar açıkça 'Rusya'nın savunma ve istihbarat sektörleriyle 'önemli işlemler yapanlar' için cezalar öngörüyor, bu da açıkça S-400 sisteminin teslimatını da içerir" dedi.

Menendez ayrıca, Trump'ın CAATSA'yı uygulamayı reddetmesi durumunda ABD yönetimini Türkiye'ye yaptırım uygulamaya zorlayacak bir yasa tasarısı sunacağını söyledi.

Kanun hükmünde olmasa da, böyle bir karar tasarısının Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Senato'dan geçmesi, Ankara'ya yaptırım uygulaması için ABD Başkanı Trump üzerinde baskı oluşturabilir.

Cumhuriyetçi Senatör Scott'un önergesi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdğan'ı da 'ülkeyi otoriterliğe sürüklemek, insan hakları ihlalleri yapmakla' eleştiriyor ve Türkiye'nin 'radikal İslamcı militan örgütlerle aynı safta yer alarak ABD'nin müttefiki İsrail'i tahrik ettiği' ifade ediyor.

ABD Başkanı Trump, S-400 krizinden sonra Türkiye'ye yaptırım uygulanıp uygulanmayacağına ilişkin bir soruya "şu anda yaptırımlara bakmadığı" yanıtını vermiş ancak daha sonra yaptığı açıklamada ise "Ne yapacağımızı göreceğiz. Bunları henüz duyurmadık" dedi.

TÜRKİYE'YE YÖNELİK CAATSA YAPTIRIMLARI HAFİF BAŞLAYIP SONRADAN AĞIRLAŞABİLİR

 ABD'nin CAATSA yaptırımlarını inceledim.
12 yaptırımın 10'u doğrudan veya dolaylı ekonomik.
Seçilecek 5 yaptırımdan en az 3'ü ekonomiyle ilgili olacak anlaşılan...
Rusya ile savunma alımı ilişkisi kurduğumuz için CAATSA kapsamına giriyoruz.
S400 ortak üretimi gibi uzun vadeli ilişkiler, başlangıçta hafifler seçilse de, zaman içinde yaptırımları ağırlaştırabilir.
Aslında yaptırımları 'finans ağırlıklı ekonomik' ve 'firmaları etkileyecek ekonomik yaptırımlar' olarak analiz edebiliriz.

Özellikle finans ağırlıklı yaptırımlar dış kaynağa çok bağımlı olan Türkiye'yi zorlayabilir. IMF ve DB gibi kurumlarla anlaşamaz hale geliriz.

Caatsa yaptırımları nelerdir?

 Caatsa yaptırımları 12 maddeden oluşur ve başkanın yaptırım kapsamına alınan ülkeye en az beş maddeyi uygulaması gerekmektedir. Yasa içerisinde çok da önemli olmayan ve yaptırıma uğrayan ülkeyi ciddi şekilde etkilemeyecek(haber etkisi dışında) maddeler olduğu gibi çok ağır maddeler de mevcuttur.

Caatsa Yaptırımları 12 Madde

(Teknik dil yerine basit ifadeyi tercih ettim.)

1. Yaptırıma uğrayan kişi veya kuruma Abd'de ihracat desteği verilmesi engellenir.

2.Yaptırıma uğrayan kişiler Abd'e giriş yapamaz.

3.Yaptırıma uğrayan kişi veya kurumlar Abd'den ihale alamaz.

4.Üst düzey yöneticilere yaptırım uygulanır.

5.Yaptırıma uğrayan kişi veya kurumlar Abd'de gayrimenkul edinemez.

6.Yaptırıma uğrayan kişi veya kurumlar SWİFT sisteminden yararlanamaz.(Bir banka yanındaki banka ile işlem yapamaz hale gelir.)

7.Yaptırıma uğrayan kişi veya kurumlar Abd'e ihracat yapamaz.

8.Yaptırım kapsamındaki kişi veya kurumlar Abd'li kuruluşlardan kredi alamaz.

9.Uluslararası mali kuruluşlar(İMF vs.) ile yaptırıma uğrayan ülke ile anlaşması engellenir.

10.Yaptırıma uğrayan kişi veya kurumların Fed ile Alış-Veriş yapması engellenir.

11. Yaptırıma uğrayan ülkenin para biriminin döviz ticareti yasaklanır.

12.Yaptırıma uğrayan kurumlar Abd'li şirketlere borç veremez.

 Maddeleri sıralar iken bilinçli olarak zayıf beş maddeyi başa yazdım. Caatsa yaptırımlarına maruz kalan kişi veya kurumlar ilk beş maddedeki gibi basit yaptırımlara da maruz kalabilirken Swift sisteminden dışlanma, döviz ticaretinin yasaklanması, yatırımların yasaklanması, İMF ile anlaşmanın imkansız hale gelmesi gibi çok ağır yaptırımlara da maruz kalabilir. Yasa Başkanın en az beş madde ile yaptırımlara başlamasını ardından ise yaptırımların genişletilmesini gerektiriyor.(Süreç hakkında bilgi bulamadım.)