Ginseng nedir? Ginseng bitkisinin faydaları

Son yılların popüler bitkilerinden ginsengin faydaları merak ediliyor. Eski bir Hint kutsal metni olan Vedas ginsengi yaşam verici bir bitki olarak tarif diyor. Peki özellikle Çin ve Japonya gibi Uzak Doğu ülkelerinde 5000 yıldır tedavi amaçlı kullanılan ginseng nedir? Ginseng nedir? Ginseng bitkisinin faydaları



Ginseng eski zamanlardan bu yana bitkilerin kralı, cennet kökü ve dünya harikası olarak adlandırılır. Çin, Kore ve Hindistan’da binlerce yıldır kullanılmaktadır. Panax ginseng Asya’dan çıkan belki de en ünlü şifalı bitkidir. Kuzey Amerika’daki muadili olan Panax quinquefolius daha sonra keşfedilmiş olsa da ben­zer etkilere sahiptir. Eski Hint metinlerinde ginsengin sihirli özelliklere sahip yaşam verici bir bitki olduğu söylenir. Yüzyıllar önce Koreliler gin­seng yapraklarının ay ışığı parıltısı saçtığına inanırlardı. Ginseng avcıları bitkinin ürkütücü parlaklığını görüp bitkinin yerini belirler ve ertesi gün değerli köklerini alırlardı. Ginseng avcılığı tehlikelerle dolu ama ödülü büyük bir iştir. Bu yüzden Çin’deki yabani ginseng hasadı 1600’lü yıllarda bitkiyi soyunu tükenme sınırına getirecek kadar artmıştır. 1700’lü yılların başında Kuzey Amerika’da Panax quinquefoliusin keşfedilmesi bu bölgede ginsenge hücumu başlat­mıştır. Birçok öncü doğu ormanlarının nemli topraklarında ginseng kökü aramaya çıkmıştır. O dönem yaşayan John Jacob Astar ve Daniel Boone gibi Amerikalı girişimci ve kaşiflerin bazıları karlı ginseng ticaretine girmiş ve tonlarca Amerikan ginsengini Asya’ya ihraç etmiştir.

Cins adı olan Panax, Yunanca’da “her derde deva” anlamına gelen panakos kelimesinden gelir. Uzak Doğu’da ginsengin tüm vücudu ve vücut sistemlerini canlandırdığı düşünülürdü. İlaçtan ziyade vücudun doğal savunmasını güçlendirip hastalıkları iyileştiren ve koruma sağlayan bir madde olarak değerlen­dirilirdi. Modern bitkisel tıpta bu tip bitkiler adaptojen olarak adlandırılır. Avrupalılar tarafından keşfedilmeden önce Amerikan ginsengi birçok Amerikan yerli kabilesi tarafından şifalı bitki olarak kullanılıyordu.

Batılı bitki uzmanları ve Asya’nın geleneksel bitkisel tıp uygulayıcıları ginsengi özellikle de yaşı ilerlemiş hastalarda bağışıklığı güçlendiren bir tonik olarak kullanırlar. Yaralanma ve hastalıklardan zarar gören, duygusal stres, fiziksel yorgunluk ve bitkinlik yaşayan insanlarda sinir sistemini güçlendirdiği düşünülür. Ginseng, diabet kontrolünde, kolesterolü azaltmada, zihinsel açıklığı güçlendirmede ve belirli kanser türlerini engellemede işe yarayabilir.

GİNSENGİN FAYDALARI VE KULLANIM ŞEKLİ

Tonik

Diabet

Bağışıklık sistemi fonksiyonu

Ginseng birçok rahatsızlık için taşıdığı olası tedavi edici özelliklerle belki de bitkisel tonikler ya da adaptojenler arasında en çok bilinen bitkidir. Adaptojenler hastalıklara karşı direnç sağlamak ve hastalıktan kurtulmada vücudu güçlendirmek için kullanılır. Panaxa dahil olan türler diğer türlerden daha fazladır; farklı ginsenglerin kök ekstreleri farklı bitki kimyasalları içerir ve bu yüzden de gösterdikleri etki farklıdır. Laboratu­var çalışmaları kökün ve kökten izole edilmiş ve antioksidan davranışı gösteren bileşenlerin  bağışıklık sistemi fonksiyonunu etkilediğini ve iltihapla mücadele ettiğini göstermiştir.

Klinik deneyler özellikle Asya ginsengi üzerine yoğunlaşmıştır. Asya ginsengi menopoz döne­mindeki ani ateş basması gibi belirtileri kontrol edemezken bazı ön sonuçlar ginsengden elde edilen bazı ekstrelerin yaşam kalitesini etkiledi­ğini, bitkinlik ve psikolojik belirtileri azalttığını göstermiştir. 2. tip insülin bağımlısı olmayan 36 diabet hastası arasında yapılan çalışmada 8 hafta boyunca günde 100 ve 200 mg ginseng alanların glikoz seviyelerinde iyileşme görülmüştür. Yüksek doz alanlarda kan şekeri seviyesini karşılaştırmada kullanılan A1c hemoglobin testinde gelişme olmuştur. Çalışmalar her iki ginseng türünün de 2. tip diabet hastalarında kan şekeri seviyesini azalttığını göstermiştir.

Çalışmalar ayrıca Amerikan ginsenginin 1. tip diabet hastalarında glikoz seviyesini düşürdüğünü göstermiştir. Her iki ginseng türü de bağışıklık fonksiyonunu güçlendirir. Yapılan bir çalışmada özel bir Amerikan ginsengi ekstresinin grip aşısının etkisini arttırdığı ve soğuk algınlığıyla mücadelede işe yaradığı görülmüştür.

Kullanım Şekli

EKSTRE: % 4-7 oranında ginsenosid içeren standar­dize edilmiş Asya ginsengi, günde 100-200 mg.

TENTÜR: Günde 2-3 defa 1-2 ml.

ÇAY: 3-6 çay kaşığı ginseng kökünü 3-4 bardak suyun içinde 45 dakika kaynatın. Süzün, soğutun ve günde 1-3 defa için.

KAPSÜLLER: Günde 1-2 defa 500-1000 mg kurutulmuş ve toz haline getirilmiş kök alın.

Uyarılar

Ginseng alanların tansiyonlarını takip etmeleri gerekir. Diabet hastaları kullanırken dikkatli olmalıdır çünkü ginseng kan şekeri seviyesini düşürebilir. Asya ginsengi uyarıcı bir etki gös­terip uykusuzluk ve anksiyeteye neden olabilir; bazı insanlarda mide rahatsızlığı ve baş ağrısına neden olmuştur.