Tavla ; karşılıklı 12' şer hane üzerine 15 tek renk ve 15 zıt renk ten oluşan pullar ile oynanan iki kişilik bir oyundur.Yapılan arkeolojik araştırmalarda tavlanın Dünya' nın en eski oyunlarından biri olduğu ortaya çıkmıştır.Bulunan en eski kazılarda ise tavladaki pullar ve zarların kemiklerden yapıldığı ortaya çıkmıştır.
Bilindiği kadarı ile, 610 yılında İran şahı
Nevşiyan' ın başveziri Büzur Mehir tarafından geliştirilip bugunkü halini almıştır.Tavlanın geliştirilme hikayesi tam olarak şöyledir.
Hint imparatoru satranç oyununu bir elçiyle iran şahı Nevşiyan' a gönderir oyunun yanında birde mektup yollar.Mektubunda satranç kuralları hakkında hiçbir bilgi vermezken şöyle bir mesaj yazmıştır.
İran şahı Nevşiyan' a;
Kim daha çok düşünüyor,
Kim daha iyi biliyor,
Kim daha ileriyi görüyorsa,
O kazanır.
İşte hayat budur...
Mektubu başveziri Büzur Mehir ile paylaşan Nevşiyan vezirinden satranç oyununu çözmesini ve Hint İmparatoruna gönderilmek üzere yeni bir oyun yampasını ister.Bunun üzerine Büzur Mehir tavlayı geliştirerek günümüzde oynadığımız hale getirir.
Büzur Mehir tavlayı geliştirirken zaman kavramından ilham alarak tasarlar.
Tavla 1 adet olduğu için 1 yılı simgeler.Tavlanın içerisindeki karşılıklı 6' şar hane 1 yılın 12 ay olduğunu ; 4 köşesi olması 4 mevsimi ; pulların toplam sayısı 1 ayın 30 gününü ; pulların siyah ve beyaz olması gece ve gündüzü ; karşılıklı 12' şer hane ise günün 24 saat olduğunu simgeler.
Büzur Mehir 14 günlük bir çalışma sonucu geliştirdiği tavlayı Nevşiyan' a sunar ve Hint imparatoruna tavla ile gönderilmek üzere bir mektup yazılır.
Hint İmparatoruna;
Evet,
Kim daha çok düşünüyor,
Kim daha iyi biliyor,
Kim daha ileriyi görüyorsa,
O kazanır.
Ama hayat birazda şanstır.
İşte hayat budur.
Tavla geleneğinin uzun yıllar boyunca ayakta kalması ve günümüzdede yaygın biçimde oynanması
çeşitli federasyonların kurulmasına neden olmuştur.Eski (geleneksel) , yeni (modern) şeklinde ikiye ayrılması oyunun kurallarını değiştirmemiştir.Federasyonların çeşitli kurallar ortaya koymalarından dolayı olmuştur.
Örneğin ;
Zar tutmayı engellemek amacıyla turnuvalarda zarların fincan kuplarda atılması.
Tavla ebatının 21'' olması gibi.
Tavlada toplamda 5000 civarı hamle olması oyunda ustalaşmanın önemini ortaya koyar.Ancak oyunun zarlar ile oynanması şans faktörünü simgeler.Kısacası tavla hesap etme , taktik , strateji , olasılık ve şansın kullanıldığı bir oyundur.
Türklerin tavla ile tanışması ise 1400 lü yıllara dayanmaktadır.Osmanlı yükseliş dönemlerinde tavlanın öneminin artması tavlayı yaygınlaştırmıştır.
Ülkemizde halen çok yaygın olarak oynanan tavlada usta oyuncular zar kombinasyonlarının farsça isimlerini kullanırlar.
Tavlada Zar İsimleri
Tavla yı çok iyi bilen ustalar, attıkları her zara bir isim verir. Bu isimler Farsça dır. Ve bu isimler bir kültürün mirasıdır.
1-1: Hep Yek Dü Yek
2-2: Dü Bara (günümüz türkçesiyle:dubara)
2-1: Dü yek
3-3: Dü Se
3-2: Seba-i Dü
3-1: Se Yek
4-4: Dört Cihar ("Caar" gibi de okunur)
4-3: Cihar-ü Se
4-2: Cihar-i Dü
4-1: Cihar-ı Yek
5-5: Dü Beş
5-4: Beş Dört (penc-i caar)
5-3: Penc-ü Se
5-2: Penc i Dü
5-1: Penc-ü Yek
6-6: Dü Şeş
6-5: Şeş Beş
6-4: Şeş Cehar
6-3: Şeş-ü Se
6-2: Şeş-i Dü
6-1: Şeş-ü Yek
Daha Fazla Radyo için 
Daha Fazla Televizyon için .png "English"){kind=small}
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder