Memurun eş durumundan tayini

DİYARBAKIR’dan ismi mahfuz okurumuz S.E. soruyor: “Bünyamin bey, zorunlu hizmetimi Diyarbakır’da yapıyorum. Aslen Edirne’liyiz, eşim orada esnaflık yapıyor. Bir senedir vergi mükellefi, sigortasını kendisi yatırıyor. Eş durumundan tayin isteyebilir miyim? Bir senedir eşimden ayrıyım. Tayin aldırabilecek miyim, hakkım var mı?”
Sayın okurum, memurlardan en çok soru aldığımız konu bu: Eş durumundan tayin hakkı…

Özellikle terörün fazla olduğu illerde görev yapan memurlar eş durumundan tayin aldırıp ailesinin yanına gitmek istiyor.
Açıkçası Şark hizmeti sisteminin işlemediğini görüyoruz…
Eş durumundan tayin hakkı son dönemde birkaç kez değiştirildi, her değişiklik de eş durumundan tayini kolaylaştırdı.
Son uygulamalara göre eş durumundan tayin hakkı nasıl oluyor? Eş durumundan tayini on soruda anlatalım…
Soru 1: Eş Durumundan Tayin Ne Demek?
Eş durumundan tayin Anayasamızın güvence altına alınan ailenin birliği gereğince bir devlet memurunun eşinin bulunduğu yere tayin istemesi demek.
Bu doğrultuda farklı farklı illerde görev yapan aile bireylerinden memurların aile birliğinin teminini sağlayacak şekilde bir ilden diğerine atamasının gerçekleştirilmesi gerekiyor.
Bu temel ilkenin nasıl uygulanacağı ise mevzuatta iki kademeli olarak düzenlenmiş.
Birinci kademede her kurumun kendi personel yönetmeliği eş durumundan tayin konusunda belirli haklar getirmiş. Bu haklar kurumdan kuruma, memurdan memura değişiyor…
Bunların üzerinde ise tüm devlet memurlarını kapsayacak şekilde genel bir yönetmelik var: Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik. Bu yönetmelik tüm memurları kapsıyor ama sağlık çalışanları ve doktorlar için yakın dönemde “stratejik personel” tanımı yapılarak istisna yapıldığını belirtelim.
Soru 2: Eşiniz Memursa Nasıl Tayin Olursunuz?
Yanına tayin isteyeceğini eşiniz memursa, yani hem karı hem koca memur ise, eş durumundan tayin şöyle oluyor:
Memurların hangisinin diğerine tabi olup tayin olacağını unvanlara ve statülere göre değişiyor.
Örneğin memurun, o da memur olan eşinin kurum içi yer değiştirme suretiyle atanma imkânının olmaması veya mevzuatı uyarınca eşin zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan bir görevde bulunması durumunda bu kapsamdaki eşin bulunduğu yere tayini gerçekleştiriliyor.
Eşlerin her ikisinin de aynı kurumda çalışıyor olması halindeyse, kurumun daha fazla hizmet ihtiyacı duyduğu yere tayin yapılıyor. Yani hangi eşin hangisinin yanına gideceğine Kurumları karar veriyor.
Soru 3: Memurlar Farklı Kurumlarda Çalışıyorsa Ne Olur?
Eşlerin farklı kurumda çalışıyor olması halinde kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanmak suretiyle her iki kurumun da öncelikli hizmet ihtiyacının bulunduğu yere tayin yapılmakta.
Son olarak da memur çalışanın, milletvekili, belediye başkanı, muhtar veya noter olan eşlerinin bulunduğu yere ise ataması doğrudan yapılabiliyor.
Şunu belirtelim, uygulamada genelde unvanı yüksek olan memurun yanına daha düşük unvandaki memur atanıyor.
Örneğin Müfettiş olan bir memurun yanına B grubu kadroda bulunan (düz memur) eşi atanıyor.
Çakılı kadro dediğimiz üniversite, belediye gibi kadrolarda çalışanların eşleri onların yanına tayin ediliyor.
Soru 4: Eşiniz Özel Sektörde Çalışıyorsa Nasıl Tayin Olursunuz?
Gelelim eşi özel sektörde, yani SSK’lı veya Bağ-kur’lu çalışanların durumuna…
Eskiden eşi özelde çalışanlar eşinin çalıştığı yere tayin isteme hakkına sahip değildi. Bu durum 2014 yılında yapılan değişiklik ile değiştirildi.
Bu değişiklik ile eşi SSK’lı veya Bağ-Kur’lu olan memurlara da eşlerinin olduğu ile tayin isteme ve yanlarına atanma hakkı getirildi.
Daha önce birçok kurumda böyle bir hak bulunmuyordu… Yani eşiniz özelde çalışıyorsa yanına tayin isteyemiyordunuz…
Yönetmelik değişikliği ile eşi özelde çalışana da tayin hakkı getirildi, kurumlar arasındaki karmaşa giderildi, memurlara yeni bir hak verildi.
Soru 5: Üç Yıl Çalışma Şartı Var mı?
Eşi özel sektörde çalışan memurlara eş durumundan tayin hakkı 2014’te ilk getirildiğinde yanına tayin istenilecek eşin o yerde “son üç yıldır kesintisiz çalışıyor” olma şartı vardı.
Bu şart çok ağır bir şart olduğu için pek çok kişi mağdur oluyor, hatta eşini sahte sigortalı gösterme yoluna gidiyordu.
Keza üç yıllık hizmetin kesintisiz olması istenildiğinden bir gün bile çalışılmamış ise, SGK gün dökümünde bir gün bile eksik görülse eşinizin yanına tayin isteyemiyordunuz. Böyle bir gün eksiği olanın üç yıl hizmet şartı sıfırdan başlıyordu.
Bu kabul edilemez, “aile birliği”ni prensibinin özüne aykırı, saçma bir uygulamaydı…
Şimdi bu kaldırıldı, son üç yıldır kesintisiz sigortalı olma şartı yok.
Soru 6: Kaç Gününüz Olması Gerekiyor?
Yanına tayin isteyeceğiniz eşinizin tayin istediğiniz yerde son iki yıl içerisinde 360 gün sigortasının olması yeterli.
Son iki yıldaki 360 gün hizmet tamamen SSK veya tamamen Bağ-Kur’lu olabildiği gibi ikisinin karışımı da olabiliyor…
Yeter ki toplamda 360 gün olsun…
Son iki yıllık süre için tayin talebin tarihinden geri son iki yıl sayılacak…
Soru 7: Hizmet Kesintisiz mi Olmalı?
Üstelik bu iki yıl içerisindeki 360 gün sigortanın kesintisiz olmasına da gerek yok.
Arada boşluk olsa da, önemli olan toplamda 360 günü bulması…
360 gün boyunca yani işyerinde çalışmanız da gerek yok, farklı işyerlerinde çalışmış olabilirsiniz.
Yeter ki e-devlet sisteminden bakınca internette toplamda 360 gün hizmetiniz görünsün.
Soru 8: İsteğe Bağlı Sigorta Olur mu?
360 gün için hem SSK’lı (yani bir işverenin yanında çalışmak) hem de Bağ-Kur’lu (esnaf veya şirket ortağı olmak) geçerli sayılıyor.
Ama çalışmadan evden yatırdığınız isteğe bağlı sigorta primi bu günlerin tamamlanmasına yaramıyor…
Soru 9: Sahte Sigortalı Olsam Olur mu?
360 gün sigorta şartı için sahte sigortalı olmamanızı da özellikle tavsiye edelim.
Sahte sigorta fiilen bir işyerinde çalışmamanıza rağmen muhasebeci tarafından işyerinde sigortalı gösterilmenizi ifade ediyor…
Eğer sahte sigortalı olursanız, bu durum tespit edilirse eşinizin tayin hakkı yanar, aman dikkat!
Soru 10: Başvuru Dönemlerini Takip Edin
Son olarak eş durumundan tayin olmayı ne zaman isteyebilirsiniz?
Her kurumun kendi yönetmeliğine göre uyguladığı tayin dönemleri var. Bazı kurumlar bu tayin dönemlerinde başvurmanızı istiyor.
Bazı kurumlar ise her zaman eş durumundan tayin dilekçelerini kabul alabiliyor, tayin dönemini beklemeksizin sizi eşinizin yanına atayabiliyor.
Bu konuda çalıştığınız Kuruma ister tayin dönemi olsun isterse de olmasın dilekçe vermeniz gerekiyor.
---
Kıssadan Hisse
“Başarıyı en kötü biçimde kullanmak, onunla övünmektir.”
— Guy de Maupassant
---
Sorularınız için:
www.twitter.com/bunyaminesen
www.facebook.com/bunyaminesen.yazilar
Yazarın önceki yazıları için:
http://www.memurhaber.com/yazar/bunyamin-esen-181.html
Yazarın yazı arşivi için:
http://www.internethaber.com/bunyamin-esen-1081z.htm